Azo Boyar Maddeler(Aril Aminler)
Azo Boyar Maddeler(Aril Aminler) Nedir?
AZO boyar maddeler, tekstil endüstrisinden kullanılan, bileşikleri içerisinde (-N=N-) azo grubu bulunduran, 1862’den itibaren sentezi yapılabilen, sentetik organik bileşiklerdir. Dünya’da yaklaşık 3500 kadar azo boyar madde bulunmakta olup, dünyadaki boyar maddelerin %65’ini oluşturmaktadır.
Azo boyar maddeler, kumaş, deri vb. ürünlerle kimyasal veya fizikokimyasal etkileşime girer ve ürünün renkli hale gelmesini sağlar. Azo boyarlar, uygulandığı ürüne rengin tam oturmasını sağlamaktadır.
Azo boyar maddelerin kolay bulunması ve maliyetinin düşük olması sebebi ile, üretici firmalar tarafından çokça tercih edilmektedirler. Renk seçeneklerinin fazla olması ve ürüne parlaklık sağlaması gibi özelliklerinden ötürü sıklıkla kullanılırlar.
Azo Boyar Maddeler in Sıklıkla Kullanıldığı Alanlar:
· Tekstil ürünleri veya Tekstil içeren ürünler
· Deri ürünleri veya Deri içeren ürünler
· Ev tekstil ürünleri, iplik, kumaş vb. ürünler
· Yetişkin ve çocuk giyim ürünleri, çocuk bezi ve diğer hijyenik kâğıt ürünleri
· Eldiven, şapka, kol saati kayışı, çanta ve cüzdan vb. kullanım ürünleri
· Mobilyaların tekstil ve deri içeren kısımları
· Tekstil veya Deri içeriği olan kırtasiye, oyuncak veya aksesuarlar ürünleri
Azo Boyar Maddelerin Zararları:
Azo boyar maddelerin kullanımı ile üretilmiş ürünlerin zararlarını konu alan bilimsel çalışmalar sonucunda, bu ürünlerin direk temaslı ve uzun süreli kullanımı halinde cilt yoluyla vücuda emilebildiği görülmüştür. Zaman içerisinde alerjenik, kanserojenik ve mutajenik etkileri ortaya çıkarmaktadır.
Azo boyar maddeler, -N=N- azo grubundan oluşur ve tümüyle organik(sentetik)tir. Tekstil ve deri mamullerinin boyanması, boyanın ürüne tam olarak rengini vermesi işlevlerini görür. “Renklendirici” olarak nitelendirilirler.
Azo boyar maddeler altındaki 24 arilamin, kanserojen özellik taşır ve bu sebeple bu maddelerin Avrupa Birliği’nce, belirli bir limitin üstünde kullanılması halinde “yasaklı kimyasallar” sınıfına girmesine karar verilmiştir.
Limitlerin üzerinde kullanımı vücutta alerjik reaksiyonlara ve farklı organlarda kansere yol açabilir.
