FİTALAT
Fitalatlar Nedir?
Fitalatlar; endüstride yaygın olarak polivinil klorürden (PVC) yapılan plastiklerin, sert ve kırılgan yapısını yumuşak ve esnek hale getirmek için kullanılır. Ayrıca çözücü, yağlama yağı, temizleyici gibi çok farklı alanlarda da kullanılabildiğinden insanların fitalatlara maruz kalması kaçınılmaz olmaktadır.
Fitalatlar’ın Sıklıkla Kullanıldığı Alanlar:
Fitalatlar, birçok alanda kullanılmakla birlikte, özellikle günlük ihtiyaçlar doğrultusunda devamlı kullanılmak zorunda kalınan ayakkabı, kırtasiye ürünleri, oyunca, kozmetik ve tekstil ürünlerinde bulunmaktadır. Ayrıca fitalatlar, fikseleyici kimyasal, deterjan, yağlama yağı ve çözücü olarak da kullanılmaktadırlar. Tekstil, ayakkabı ve kozmetik gibi insanların kaçınılmaz olarak fitalatlara maruz kalmasına yol açan, pek çok tüketici ürününde bulunmaktadı
Fitalatlar’ın Zararları:
Yapılan araştırmalar, fitalat içeren ürünlerle maruz kalındığında kanserlere neden olabilmekte olduğunu, ayrıca üreme sistemi ve gelişim bozuklukları gibi ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet verdiği ortaya konulmuştur.
Fitalat (ftalat) ve türevleri, endüstride plastikleri esnekleştirme ve yumuşatma görevi görürler. Plastikler, dolayısıyla fitalat, günümüzde hemen hemen her alanda örneğin; ayakkabılar, oyuncaklar, eldivenler, deterjanlar, kırtasiye ürünleri ve bebek kullanım ürünlerinde kullanılmaktadır. Kullanım alanlarının yanı sıra en yaygın uygulama yerlerinin baskı mürekkepleri ve PVC (poli vinil klorür) yumuşatmak olduğu söylenebilir.
CPSIA (ABD Tüketici Ürünlerine İlişkin Geliştirilmiş Yasa) ve REACH kapsamındaki yasaklı fitalatlara uzun süre maruz kalınması, özellikle endokrin sistem, üreme sistemi vb üzerinde tahribatlara yol açabileceği gibi genetik bozukluklara sebebiyet verdiği de kanıtlanmıştır.
